Σχολικός Εκφοβισμόςκαι σχολική βία

Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού («school bullying»).

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας, που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών. Πίο συγκεκριμένα, χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κατάσταση, κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός σχολείου.

Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού (κοροϊδία, διακρίσεις, ντροπιαστικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές) και του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).

Η ενδοσχολική βία, ξεκινά από πολλές και διάφορες αιτίες, εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους, σε ποικίλη ένταση, προκαλώντας έντονο άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ανασφάλεια, φοβίες  και τραυματίζει σοβαρά τη ψυχή του παιδιού.

Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις ενδοσχολικής βίας είναι:
• Χειρονομίες, σπρωξιές, ξυλοδαρμοί
• Φραστικές επιθέσεις, απειλές, προσβολές
• Εκβιασμοί, καταστροφή, κλοπές προσωπικών αντικειμένων
• Σεξουαλική παρενόχληση και κακοποίηση
• Αποκλεισμός από παρέες, παιχνίδια, δραστηριότητες

Όταν ένα παιδί πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού, συχνά παρουσιάζει μεταξύ άλλων μειωμένη διάθεση ή άρνηση να πάει στο σχολείο, απροσδόκητη μαθησιακή πτώση που αποτυπώνεται με βαθμούς που πέφτουν, είναι κακόκεφο, στα διαλείμματα περνά το χρόνο του στην τάξη ή γύρω από τους εκπαιδευτικούς και τα γραφεία τους, αλλάζει τις διαδρομές από και προς το σχολείο, έχει ανεξήγητα σημάδια και μελανιές στο σώμα ή άλλες ενδείξεις επίθεσης ενώ αποφεύγει να εξηγήσει πώς συνέβησαν, παρουσιάζει ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του, παραπονιέται για ψυχοσωματικά προβλήματα.

Όταν διαπιστωθεί ότι ένα παιδί έχει πέσει θύμα σχολικού εκβιασμού, θα πρέπει το γεγονός αυτό να αναφερθεί άμεσα στον αρμόδιο εκπαιδευτικό του σχολείου για να επιληφθεί της κατάστασης. Από πλευράς του, ο γονιός οφείλει να δώσει ιδιαίτερη σημασία στο θέμα και να μιλήσει στο παιδί του. Να

το διαβεβαιώσει ότι δεν θα πάθει κακό εάν του πει τι συμβαίνει, εξηγώντας και ότι ως γονιός θα το προστατεύσει και να το παροτρύνει σε συζήτηση.

Στην αποτελεσματική όμως πρόληψη και αντιμετώπιση της εκδήλωσης βίας μεταξύ μαθητών, χρειάζεται να εμπλακούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και να σχεδιαστούν και υλοποιηθούν συγκεκριμένα προγράμματα που να αποσκοπούν στην εξάλειψή της.